Profiel

Ik ben op 10 april 1951 geboren in Wijnjewoude. Aan de Foudgumse school, de kleinste en noorderlijkste academie, heb ik mijn schilderkunst opleiding gevolgd.

Mijn onderwerpen:

  • Plein air (zie uitleg hieronder)
  • Portretten
  • Stillevens

Het schilderen en plein air (ook pleinairisme genoemd) is een in de landschapsschilderkunst gebruikte term voor direct, ter plaatse, in de vrije natuur op het doek vastleggen van het onderwerp, waarbij de nadruk ligt op spelen met het daglicht.

Taal&SchilderKunst

Sommige kunstwerken zijn indrukwekkend van formaat, fel van kleur en daardoor imponerend [ werken van Kandinksky,Matisse]
Andere werken schreeuwen niet, maar zijn opvallend door de rust, die het kunstwerk uitstraalt [ werken van Morandi]

Wat is kunst?
“Als ik wist wat kunst was, zou ik het voor mijzelf houden”  Picasso [ 1881- 1973 ]

In het voorwoord van “ Denken over kunst ” van A.A. den Braembussche staat: moet de kunst niet worden opgevat als een taal, die onafhankelijk van de historische context bestudeerd moet worden.

Ook Peter van Houten noemt schilderen een taal leren, maar wel met historisch besef.

Een nieuwe taal leren is best moeilijk en vergt veel doorzettingsvermogen. Het leren van een nieuwe taal begint vaak met het stampen van nieuwe woorden. Dan volgen er eenvoudige zinnen. Maar je leert de  taal pas echt spreken in de dagelijkse praktijk. Dit is een moeilijk proces, want hoe vaak gebruik je niet  het verkeerde woord, omdat er meerdere betekenissen zijn van een bepaald woord. Ook de klemtoon en zinsopbouw kunnen voor verwarring zorgen. Dan heb je het alleen nog maar over de verbale taal. De non-verbale taal is natuurlijk ook heel belangrijk. Je zegt in de non- verbale taal soms meer dan in de gesproken taal.

Taalbeheersing is belangrijk voor een goede communicatie. Al hoewel met een beperkte taalbeheersing is ook communicatie mogelijk. Een peuter kan met losse woordjes en soms alleen maar non-verbaal iets duidelijk maken. Bij een persoon met dementie kun je vaak uit een wirwar van woorden, toch wel de juiste dingen halen.

Taal staat niet op zichzelf. De historische ontwikkeling en maatschappelijk context spelen een rol bij het verwerven van taal. Taal is autonoom, dus geen nabootsing.

Wanneer ik nadenk over schilderkunst, die een eigen taal heeft, dan wordt schilderkunst voor mij begrijpelijk.

Bij het leren van schilderen moet je ook heel veel ’woordjes’ stampen. Het begint bij een doek, penselen en verf. Wat is het beste doek, beste verf en beste penselen. Welk medium moet je gebruiken of juist geen medium. Je moet iets weten over compositie, perspectief, kleurgebruik. Alleen nog maar woordjes stampen. Hierna kun je beginnen met het opzetten van een eenvoudig schilderij, bijvoorbeeld een stilleven in zwart en wit. Het leren van een eenvoudig zinnetje. Dan wordt er nagedacht over een palet. Er komt meer klankkleur in de taal.

Bij Kandinsky’s  theorieën speelt kleur een hoofdrol over de expressieve waarde van kunst. ”De kijker ervaart een gevoel van voldoening, van genoegen zoals een fijnproever, die een heerlijk hapje in zijn mond heeft. Kleur is daarom een middel om de ziel direct te beïnvloeden’’[ Kandinsky,1912] Het lijkt mij geweldig , wanneer je dit met kunst kunt bereiken.

Ooit begon ik met aquarellen, bescheiden van omvang en ingetogen van aard. De olieverfschilderijen zijn nog steeds bescheiden van omvang en ingetogen van aard. Het kleurenpallet ontstaat meestal intuïtief. Met een harmonisch pallet probeer ik de rust/stilte als tegenhang voor de huidige tijd uit drukken. Ik bewonder daarom ook Morandi om zijn indrukwekkend eenvoudige beschouwende composities. Joost Zwagerman schrijft in zijn boek[ De stilte van het licht],  Morandi toont ons de substantie van de stilte. Ik kan ook een Kandinsky waarderen, maar dat is tot nu toe  geen kleurenpallet wat bij mij past.

 

 

 

 

 



Is kennis over compositie, perspectief en kleurgebruik voldoende om een kunstwerk te maken? Net zoals je een nieuwe taal in de dagelijkse praktijk moet leren, zo is er ook veel training nodig om te leren schilderen. Ook al kun je technisch schilderen, wil het nog niet zeggen dat het kunst wordt. Wanneer is kunst nu kunst?

In de verbale taal maken we gebruik van woorden, die betekenis hebben. De woorden moeten in een context staan.

De schilderkunst moet voor mij ook betekenis hebben. Volgens Merleau Ponty bootst de schilder niet de werkelijkheid na, maar distilleert uit de werkelijkheid om tot de kern te komen. Dankzij de creatieve expressie krijgen lijn en kleur betekenis. Een schilderij laat het onzegbare zien[ non-verbale taal?]

En zou je de losse woordjes van een peuter of de wirwar van woorden van en dement persoon kunnen vergelijken met het zoeken of juist het kwijtraken van een compositie?

Kan een taal [kunst] zonder historisch besef bestudeerd worden? De historische context lijkt mij belangrijk, omdat je als mens een ‘product’ bent van de geschiedenis. Je kunt nu eenmaal niet om de geschiedenis heen. In welke periode je opgroeit en uit welk ’nest’ je komt heeft invloed op je manier van denken en doen. In elke periode ontstaan nieuwe woorden[ bijvoorbeeld de computertaal of het woord van het jaar] Dus ik denk dat er ook in elke periode nieuwe kunst zal ontstaan, maar dan steeds in een andere vorm. In het boek prediker staat al er is niets nieuws onder de zon. Taco Dibbits directeur van het Rijksmuseum in Amsterdam zegt het volgende: onze beeldcultuuur wordt in grote mate bepaald door de Nederlandse schilderkunst  in de zeventiende eeuw.

Er is kunst als protestmiddel, als propaganda middel, verhalende kunst en kunst met een symbolische betekenis. Het doel kan expressie zijn of het opwekken van emoties en reacties op de wereld. Of moet kunst een moreel doel dienen? En sommigen zeggen dat kunst datgene is wat in de kunstgaleries wordt tentoongesteld. Dus kunst is kunst zodra iemand dat zegt. Een pasklaar antwoord [ ondanks  alle theorieën van Kant, Hegel, Nietzsche enz. ] is volgens mij niet te vinden.

Waarom dan toch een opleiding in Foudgum?

De figuratieve kunst spreekt mij aan. De figuratie is voor mij vrij concreet. Het moet uit de waarneming komen, donker en licht is belangrijk, er moet ruimte in zitten enz. Ik hoop met deze opleiding te bereiken dat ik mij in de schilderkunst kan uitdrukken. Wanneer ik mijn schilderproces vergelijk met de taalontwikkeling, ben ik ruimschoots bezig geweest met losse woordjes en eenvoudige zinnen. Nu is het voor mij belangrijk om de ‘taal’ in de praktijk te oefenen en te leren van mijn fouten. Ik wil in  mijn schilderen graag de rust/stilte als tegenhang voor de huidige tijd   benadrukken. Rust en stilte is belangrijk om een mens in evenwicht te houden. Het is alleen jammer dat er geen criteria zijn om rust en stilte in een schilderij vast te leggen. Het moet al werkende ontstaan. Is ‘mijn kunst’ nu kunst? De waarnemer mag het zeggen.

Contact

Wilt u meer weten over mijn schilderkunst of overweegt u om een familieportret of een andere opdracht door mij te laten uitvoeren, dan kunt u een van de onderstaande contactmiddelen gebruiken.

Telefoon: 0511 452 510                                              Jikkeknegt@gmail.com